coğrafi işaretler ne demek?

Coğrafi işaret, bir ürünün belirli bir yöre, alan, bölge veya ülkeden kaynaklandığını, belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özelliklerinin esas olarak o coğrafi alana ait olduğunu gösteren bir işarettir.

Coğrafi işaretler, tüketicilere ürünün kaynağı ve kalitesi hakkında güvence verirken, üreticilere de ürünlerini daha iyi pazarlama ve rekabet avantajı sağlama imkanı sunar.

Temel Unsurlar:

• Coğrafi Bağlantı: Ürünün belirli bir coğrafi alanla sıkı bir bağlantısı olmalıdır. Bu bağlantı, ürünün hammaddesinin elde edildiği yer, üretim yöntemi veya ürünün ünü ile ilgili olabilir.

• Nitelik, Ün veya Diğer Özellikler: Ürünün belirli bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri, esas olarak o coğrafi alana ait olmalıdır. Bu özellikler, iklim, toprak yapısı, geleneksel üretim yöntemleri gibi faktörlerden kaynaklanabilir.

• Tescil: Coğrafi işaretler, ilgili ülkenin yetkili kurumları tarafından tescil edilmelidir. Tescil, coğrafi işareti koruma altına alır ve yetkisiz kullanımını engeller.

Coğrafi İşaret Türleri:

• Menşe Adı: Bir ürünün tüm özelliklerinin ve üretim aşamalarının belirli bir coğrafi alanda gerçekleştiği durumlarda kullanılır. Örneğin, Antep Baklavası bir menşe adıdır.

• Mahreç İşareti: Bir ürünün belirli bir niteliği, ünü veya diğer özelliklerinin belirli bir coğrafi alana ait olduğu durumlarda kullanılır. Üretim aşamalarından bir veya birkaçı bu coğrafi alanda gerçekleşebilir. Örneğin, Hereke Halısı bir mahreç işaretidir.

Faydaları:

• Tüketici Güveni: Tüketicilere ürünün kaynağı ve kalitesi hakkında güvence verir.
• Üretici Rekabeti: Üreticilere ürünlerini daha iyi pazarlama ve rekabet avantajı sağlama imkanı sunar.
• Kırsal Kalkınma: Kırsal bölgelerde üretimi teşvik ederek ekonomik kalkınmaya katkıda bulunur.
• Kültürel Mirasın Korunması: Geleneksel üretim yöntemlerini ve kültürel mirası korur.

Türkiye'de Coğrafi İşaretler:

Türkiye'de coğrafi işaretler, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescil edilmektedir. Türkiye'nin birçok yöresine ait tescilli coğrafi işaretli ürün bulunmaktadır.